Tarama Bütçesi (Crawl Budget)

Tarama Bütçesi: Arama Motorlarının Sitenizi Ziyaret Etme Sınırı

Tarama bütçesi (crawl budget), arama motoru botlarının (Googlebot gibi) belirli bir web sitesini belirli bir zaman diliminde taramak için harcadığı sayfa sayısı ve süredir. Basitçe ifade etmek gerekirse, Google’ın sitenize ne sıklıkta geleceği, ne kadar derinlemesine ineceğinize ve kaç sayfayı ziyaret edeceğine dair bir nevi “kotadır.”

Bu, arama motorlarının kaynaklarını verimli kullanmak ve siteleri aşırı yüklemekten kaçınmak için oluşturulmuş bir mekanizmadır. Her sitenin bir tarama bütçesi vardır ve bu bütçe, sitenin büyüklüğüne, otoritesine ve güncelleme sıklığına göre değişiklik gösterebilir.

Tarama Bütçesi Neden Önemlidir?

• Dizinleme ve Sıralama: Tarama bütçesi, sitenizin ne kadar hızlı ve kapsamlı bir şekilde dizine ekleneceğini doğrudan etkiler. Eğer arama motoru botları önemli sayfalarınızı düzenli olarak tarayamıyorsa, bu sayfaların arama sonuçlarında görünmesi veya güncel kalması zorlaşır. Özellikle büyük siteler, e-ticaret siteleri, haber siteleri veya sık güncellenen bloglar için kritik öneme sahiptir.
• Yeni İçeriğin Keşfedilmesi: Yeni yayımlanan sayfaların veya güncellenen içeriğin arama motorları tarafından hızlıca keşfedilmesi ve dizine eklenmesi için yeterli tarama bütçesi olması gerekir.
• Kaynak Verimliliği: Sunucu kaynaklarınızın gereksiz yere harcanmasını önler. Arama motoru botları sitenizi aşırı yüklerse, bu sitenizin yavaşlamasına veya hatta çökmesine neden olabilir.
• Yinelenen İçerik Yönetimi: Tarama bütçesi yönetimi, yinelenen, düşük kaliteli veya önemsiz sayfaların taranmasını engelleyerek, botların değerli zamanlarını gerçekte önemli olan sayfalara harcamasını sağlar.

Tarama Bütçesini Etkileyen Faktörler

Tarama bütçesi genellikle iki ana faktörden etkilenir:

1. Tarama Sağlığı (Crawl Health):
   • Site Hızı: Hızlı yüklenen siteler, botların daha kısa sürede daha fazla sayfa taramasına olanak tanır. Yavaş siteler daha az taranır.
   • Sunucu Yanıt Süresi: Sunucunuzun bot isteklerine ne kadar hızlı yanıt verdiği önemlidir. Yavaş yanıtlar, botların tarama hızını yavaşlatır.
   • Hata Sayısı (404, Yönlendirme Hataları): Çok sayıda kırık bağlantı (404 hatası) veya hatalı yönlendirme zinciri, botların zamanını boşa harcar ve tarama bütçenizi tüketir.
   • robots.txt Engellemeleri: Yanlış yapılandırılmış bir robots.txt dosyası, önemli sayfaların taranmasını engelleyebilir veya gereksiz sayfaların taranmasına izin vererek bütçeyi boşa harcayabilir.
2. Tarama İsteği (Crawl Demand):
   • Site Büyüklüğü: Büyük siteler, genellikle daha fazla sayfa olduğu için daha büyük bir tarama bütçesine ihtiyaç duyar.
   • Popülerlik ve Bağlantı Otoritesi: Siteniz ne kadar popüler ve ne kadar çok kaliteli backlinke sahipse, arama motorları o kadar sık tarama eğilimindedir.
   • Güncelleme Sıklığı: Siteniz ne kadar sık yeni içerik yayınlar veya mevcut içeriği güncellerse, arama motorları o kadar sık ziyaret eder.
   • Search Console Performansı: Search Console’da sitenizin performansı iyiyse, arama motorları sitenizi daha sık tarama eğiliminde olabilir.

Tarama Bütçesi Optimizasyonu Nasıl Yapılır?

Tarama bütçesi genellikle küçük ve orta ölçekli siteler için büyük bir sorun değildir, çünkü Google çoğu zaman tüm önemli sayfalarını rahatlıkla tarar. Ancak, çok büyük siteler (on binlerce sayfadan fazla), dinamik içerik üreten siteler veya sürekli teknik sorunlarla boğuşan siteler için tarama bütçesi optimizasyonu kritik hale gelebilir.

İşte tarama bütçenizi en verimli şekilde kullanmak için yapabileceğiniz optimizasyonlar:

1. Site Hızını Artırın: En etkili yollardan biridir. Sitenizin daha hızlı yüklenmesi, botların daha kısa sürede daha fazla sayfa taramasına olanak tanır.
   • Resimleri optimize edin.
   • Kodları (HTML, CSS, JS) sıkıştırın ve minifiye edin.
   • Tarayıcı önbellekleme ve sunucu önbellekleme kullanın.
   • Kaliteli bir hosting sağlayıcısı seçin.
   • CDN (İçerik Dağıtım Ağı) kullanın.
2. Robots.txt Dosyasını Akıllıca Kullanın:
   • Gereksiz Sayfaları Engelleyin: Arama motorlarının dizine eklemesini istemediğiniz veya düşük kaliteli olan sayfaların (örneğin, yönetici panelleri, test sayfaları, teşekkür sayfaları, arama sonuç sayfaları, filtreleme parametrelerine sahip URL’ler) taranmasını robots.txt ile engelleyin. Bu, botların zamanını daha değerli sayfalara harcamasını sağlar.
   • Doğru Kullanın: Önemli sayfaları yanlışlıkla engellemediğinizden emin olmak için robots.txt dosyanızı düzenli olarak test edin (Google Search Console’daki Robots.txt Test Aracı ile).
3. Kırık Bağlantıları (404 Hataları) ve Hatalı Yönlendirmeleri Düzeltin:
   • Sitenizdeki 404 hatalarını ve yönlendirme zincirlerini düzenli olarak denetleyin ve düzeltin (301 yönlendirmeleri kullanın). Botlar bu hatalarla karşılaştıklarında zaman kaybeder ve tarama bütçesini boşa harcarlar.
4. XML Site Haritası Kullanın ve Güncel Tutun:
   • Arama motorlarına sitenizdeki tüm önemli sayfaların bir “yol haritasını” sunar. Bu, botların önemli içeriği daha hızlı bulmasına yardımcı olur. Yeni sayfalar eklediğinizde site haritanızı güncelleyin.
5. Dahili Bağlantı Yapısını İyileştirin:
   • Mantıklı ve güçlü bir dahili bağlantı yapısı, botların sitenizde daha kolay gezinmesini sağlar. Önemli sayfalarınıza daha fazla dahili bağlantı vererek botların bu sayfaların önemini anlamasına yardımcı olun.
   • “Orphan pages” (hiçbir dahili bağlantısı olmayan sayfalar) olmadığından emin olun.
6. Yinelenen İçeriği Yönetin:
   • Kanonik Etiketleri Kullanın: Aynı veya çok benzer içeriğe sahip sayfalar için kanonik etiketleri doğru kullanarak arama motorlarına hangi sayfanın “orijinal” olduğunu bildirin. Bu, botların gereksiz kopyaları taramasını engeller.
   • noindex Etiketini Kullanın: Eğer bir sayfanın kesinlikle arama sonuçlarında görünmesini istemiyorsanız (veya dizine eklenmesini), robots.txt ile engellemek yerine <meta name="robots" content="noindex"> etiketini kullanın. Önemli: Eğer bir sayfa robots.txt ile engellenmişse, Google onun noindex etiketini göremez. Dolayısıyla, bir sayfanın dizinden kaldırılmasını istiyorsanız, robots.txt’den engellemeyin ve noindex etiketini kullanın.
7. URL Parametrelerini Yönetin (Google Search Console):
   • URL’lerdeki gereksiz parametreler (örneğin, sıralama veya filtreleme parametreleri) çok sayıda yinelenen URL oluşturabilir. Google Search Console’daki “URL Parametreleri” aracını kullanarak Google’a bu parametreleri nasıl ele alması gerektiğini bildirebilirsiniz. Ancak Google, bu aracın kullanımının artık gerekli olmadığını ve algoritmaların parametreleri otomatik olarak yönettiğini belirtmiştir. Çoğu durumda kanonik etiketler daha etkili bir çözümdür.
8. Sunucu Kapasitesi ve Sağlığı:
   • Sunucunuzun, arama motoru botlarının yoğun tarama trafiğini kaldırabilecek yeterli kaynaklara sahip olduğundan emin olun. Sunucu hataları veya aşırı yüklenmeler, tarama bütçenizi olumsuz etkiler.

Tarama Bütçesi Nasıl İzlenir?

Tarama bütçesi verilerini doğrudan Google Search Console’dan izleyebilirsiniz.

• Google Search Console > Ayarlar > Tarama İstatistikleri: Bu bölümde, Googlebot’un sitenizde ne kadar sıklıkta tarama yaptığını, kaç sayfa taradığını, tarama sırasında karşılaşılan hataları ve ortalama yanıt sürelerini görebilirsiniz. Bu veriler, tarama bütçenizin nasıl kullanıldığına dair değerli bilgiler sağlar.

Tarama bütçesi optimizasyonu, genellikle çok büyük siteler için bir öncelik olsa da, herhangi bir web sitesi için teknik sağlığı artırmanın ve arama motorlarının içeriğinizi en verimli şekilde keşfetmesini sağlamanın önemli bir parçasıdır.